Categorie: Publicaties

Achtste Landschapscontactdag – 4 oktober 2013 te Beveren (Melsele)

Tijdens de Vlaamse landschapscontactdag staat het onderzoek naar de genese en de dynamiek van het Vlaamse cultuurlandschap centraal. Dit uniek platform biedt de mogelijkheid om recente onderzoeksmethoden en resultaten uit diverse disciplines omtrent landschapsgenese voor te stellen. Daarnaast is er ook ruimte voor discussie en uitwisseling van kennis en ideeën binnen het landschapsonderzoek. Dit jaar ligt de focus op de relatie tussen Landbouw en Landschap.

Thema: Landbouw en Landschap

Zelfs in de meest verstedelijkte delen van de wereld bleef landbouw de belangrijkste economische activiteit tot diep in de moderne tijd. Ook in een dichtbevolkte en volgebouwde regio als Vlaanderen speelt de landbouw ook vandaag nog een belangrijke rol in het behoud van de schaars geworden open ruimte, maar ook in het continueren van het historisch cultuurlandschap. Het huidige landschap werd immers voornamelijk vorm gegeven vanaf de Grote Ontginningen (pakweg de 11de-12de eeuw), en ook vanaf de late 19de eeuw waarbij de grote regionale verschillen inzake landbouw en landschap steeds kleiner werden. De indeling van landbouwpercelen, de structuur van landbouwwegen en afwateringsgrachten, de inplanting, typologie en morfologie van hoeves, het micro-reliëf in het landschap, de restanten van houtkanten en andersoortige houtige perceelsomheiningen, sluiten vaak rechtstreeks aan bij deze eeuwenoude landbouwpraktijken. Anderzijds bedreigen de modernisering, schaalvergroting en mechanisering in de landbouw steeds vaker de historische “leesbaarheid” van het agrarisch landschap.

Om het cultuurhistorisch belang van de landbouw correct te kunnen valoriseren in een toekomstgericht landschapsbeleid, dienen we te beschikken over een duidelijk inzicht in de structuur en werking van de regionale landbouw. Daarom zoekt deze Landschapscontactdag naar bijdragen die aantonen hoe inzicht in de historische landbouw kan leiden tot een beter begrip van de landschapsontwikkeling en van de talrijke landbouwgebonden relicten die nog steeds in het landschap aanwezig zijn. Het regionale perspectief vormt daarbij het uitgangspunt: de typologie en functies van de hoevegebouwen, de keuze voor bepaalde teelten, de verhouding akkerbouw-veeteelt, de grootte van het bedrijf, de marktgerichtheid van de landbouw, het belang van houtige elementen, de relatie met niet-agrarische activiteiten (proto-industrie), de gebruikte technieken, etc. Deze waren sterk regionaal verschillend en resulteerden in heel contrasterende landschappen.

Het samenbrengen van het verleden van de landbouw en de ontwikkeling van het landschap vormt een uitdaging voor elke landschapsdeskundige, historisch-geograaf, historicus, landschapsarcheoloog of ruimtelijke planner met interesse voor het verleden en de toekomst van het agrarische landschap in Vlaanderen. De landschapscontactdag streeft ernaar de interactie en samenwerking tussen verschillende invalshoeken en disciplines in landschapsonderzoek te versterken.

Open oproep:

We zoeken 5 lezingen over het ontstaan en de evolutie van het agrarische landschap in Vlaanderen. Daarnaast zijn we op zoek naar een aantal interessante excursies in de omgeving van Melsele. Suggesties voor een postersessie zijn eveneens welkom.

Bent u onderzoeker in dit thema en voelt u zich geroepen uw onderzoeksresultaten te delen, stel u dan kandidaat voor een lezing, excursieleiding of poster. Mail vóór 31 mei een samenvatting (van 250-400 woorden) naar inge.verdurmen@rwo.vlaanderen.be

Programma & Inschrijving:

Het definitieve programma zal in de loop van juni aangekondigd worden, waarna de inschrijvingen zullen starten.

Organisatie:

• Onroerend Erfgoed
• Vrije Universiteit Brussel – Vakgroep Kunstwetenschappen & Archeologie
• Universiteit Gent – Vakgroep Geografie & Vakgroep Geschiedenis
• Universiteit Antwerpen – Departement Geschiedenis
• Katholieke Universiteit Leuven – Onderzoekseenheid Middeleeuwen
• Ename Expertisecentrum voor Erfgoedontsluiting vzw
• Gemeente Beveren
• Erfgoedcel Waasland

Zie ook de bijgevoegde folder: callForPapers_2013

Van 4 tot 7 juni wordt aan de Universiteit Antwerpen de derde editie georganiseerd van een internationaal congres: Nuns’ Literacies in Medieval Europe III. Meer informatie vindt u hieronder en in de affiche.

Nuns’ Literacies in Medieval Europe III. An international and interdisciplinary conference

Universiteit Antwerpen–Antwerp, Belgium
4-7 June 2013

A conference on ‘Nuns’ Literacies in Medieval Europe’ will take place at the Ruusbroec Institute of the Universiteit Antwerpen from 4–7 June 2013. It is designed to bring together specialists working on diverse geographical areas to create a dialogue about the Latin and vernacular texts nuns read, wrote, and exchanged, primarily from the eighth to the mid-sixteenth centuries. The closing date for registration is 1 May 2013. For further details, see www.nuns-literacies.org or contact patricia.stoop@ua.ac.be.

Organisers:
– Dr Virginia Blanton, University of Missouri-Kansas City
– Dr Veronica O’Mara, University of Hull
– Dr Patricia Stoop, Universiteit Antwerpen

Supporting organisers for the Antwerp conference: Youri Desplenter (Universiteit Gent) and Veerle Fraeters (Universiteit Antwerpen).

The Consolidated Research Group in Medieval Studies “Space, Power and Culture” of Lleida University and the Centre for Medieval Studies of the University of Murcia are organizing the first “Winter School” on “Researching the Middle Ages” on 10 and 11 February 2014.

This event is aimed at young researchers and seeks to provide them with the foundations for carrying out high-quality research in the medieval past (History, Art History, Languages and Literature).

You can participate and present your current research at the same time.

For further information, see www.medieval.udl.cat

Op vrijdag 26 april e.k. organiseert het Antwerpse Centrum voor Stadsgeschiedenis in samenwerking met SHARC (Social History of the Artist Research Centre, Trier) een workshop over de sociale geschiedenis van kunstenaars en kunstambachten in de late middeleeuwen en vroegmoderne periode (zie aankondiging en programma in bijlage). Tijdens deze informele bijeenkomst stellen een aantal medewerkers van het CSG en SHARC kort hun onderzoek voor. De organisatoren willen zo 1° de onderzoekers laten kennismaken met andere mogelijke benaderingen van gelijkaardige thema’s over verschillende disciplines heen (in de eerste plaats historisch en kunsthistorisch) en 2° samenwerking tussen de onderzoekers van beide universiteiten stimuleren.

Alle geïnteresseerden zijn van harte welkom om deze workshop bij te wonen en mee te discussiëren over belangrijke sociaalhistorische thema’s, zoals kenniscirculatie, public performances, materiële cultuur en migratie. Omdat de plaatsen beperkt zijn, is inschrijven wel verplicht. Wie de workshop wil bijwonen, geeft best vóór 17 april een seintje aan annelies.debie@ua.ac.be.

Programma en aankondiging:

programme workshop CSG-SHARC

The history of monastic institutions in the Middle Ages may at first appear remarkably uniform and predictable. Medieval commentators and modern scholars have observed how monasteries of the tenth to early twelfth centuries experienced long periods of stasis alternating with bursts of rapid development known as reforms. Charismatic leaders by sheer force of will, and by assiduously recruiting the support of the ecclesiastical and lay elites, pushed monasticism forward toward reform, remediating the inevitable decline of discipline and government in these institutions. A lack of concrete information on what happened at individual monasteries is not regarded as a significant problem, as long as there is the possibility to reconstruct the reformers’ ‘‘program.’’ While this general picture makes for a compelling narrative, it doesn’t necessarily hold up when one looks closely at the history of specific institutions.

Beste collega’s,

In oktober 2012 ging collega prof. Thérèse de Hemptinne met pensioen. Thérèse de Hemptinne is sedert 1971 verbonden aan de vakgroep (middeleeuwse) Geschiedenis en heeft er jarenlang gedoceerd en onderzoek verricht binnen de disciplines ‘Hulpwetenschappen van de Geschiedenis (paleografie, oorkondeleer, chronologie)’, ‘Politieke en sociale geschiedenis van de middeleeuwen’ en ‘Vrouwen- en gendergeschiedenis van de middeleeuwen’.

Ter ere van haar afscheid werd een feestbundel samengesteld, die een herpublicatie omvat van haar voornaamste wetenschappelijke bijdragen in het werkveld van de mediëvistiek. De eenentwintig publicaties worden aangeboden in drie thematische hoofdstukken: ‘Oorkonden en kanselarijwerking’, ‘Gender en politieke geschiedenis’, en ‘Vrouwen en geletterdheid’. Elk hoofdstuk is ingeleid door een internationaal expert(e) in het vakgebied.

De feestbundel ‘Intuitu fidelis servitii sui. Diplomatics and Literacy, Gender and Politics in the Medieval Low Countries – Selected essays’ (Academia Press) werd begin maart tijdens een informele huldiging aan Thérèse de Hemptinne gepresenteerd, en wordt vanaf nu ook te koop aangeboden.

Meer praktische informatie over de bundel en de bestelprocedure vindt u op het bijgevoegde formulier.

Excuses voor eventuele cross-posting.

Vriendelijke groeten,

Els De Paermentier, Filip Van Tricht

Bundel TdHemptinne_bestelformulierAP

Op woensdag 17 april 2013 houdt professor Emma Cayley (Exeter) een lezing met de titel “Entre deux sommes. Désir et matérialité dans les recueils manuscrits français du quinzième siècle”. Dit seminarie wordt georganiseerd door de GRMF (Groupe de recherche sur le moyen français) en gaat door aan de UCL te Louvain-la-Neuve. De officiële aankondiging gaat hieronder. Meer inlichtingen bij olivier.delsaux@uclouvain.be.

Affiche_Cayley

Het vierde internationale colloquium “Lire, danser et chanter au château” zal plaatsvinden van 22 -24 mei in het Château Fort d’Ecaussinnes-Lalaing; georganiseerd door de “Fondation van der Burch”.

Programma:

Mercredi 22 mai 2013

• 10h. : Accueil
• 10h.45 : Allocution d’ouverture par le professeur Jean-Marie Cauchies (Académie royale de Belgique, Bruxelles), Président de la Fondation van der Burch
• 11h. : Claude Depauw (Archives de Mouscron), L’état de biens à la mortuaire de Guilbert de la Barre, seigneur de Mouscron (†1592). Le mobilier du château de Mouscron comme élément de culture châtelaine
• 11h.45 : Virginie Motte et Nicolas Melard (DRAC Nord-Pas-de-Calais, Service Régional de l’Archéologie), Traces de la vie quotidienne dans une prison médiévale : les graffiti du château de Selles à Cambrai, Nord (France)
• 12h.30-14h. : Déjeuner
• 14h. : Hanno Wijsman (Institut de recherche et d’histoire des textes, Paris), Livres et bibliothèques au château dans l’espace de la France et des anciens Pays-Bas aux XVe et XVIe siècles
• 14h.45 : Victorien Leman (doctorant, Université de Picardie, Laboratoire TRAME, Amiens), Du mécénat littéraire à la mythification : l’exemple de Jean V de Créquy (v. 1400-1472)
• 15h.30-16h. : Pause
• 16h. : Hervé Mouillebouche (Université de Bourgogne, UMR arteHis, Dijon), La bibliothèque de Philippe de Bourbon, seigneur de Montperroux en Autunois (1491)
• 16h.45 : Lucie Gaugain (Université François-Rabelais, Tours), Livres et librairie du château d’Amboise à la fin du XVe siècle : entre Moyen Age et Renaissance
• 17h.30-19h. : visite du château fort d’Ecaussinnes-Lalaing
• 20h. : Dîner

Jeudi 23 mai 2013

• 9h.30 : Colette Van Coolput-Storms (Université catholique de Louvain, Louvain-la-Neuve), Performance au château
• 10h.15 : Sara Fourcade (Université de Paris-Est-Créteil, Paris), Les lieux d’étude dans les résidences nobles (milieu XVe siècle – début XVIe siècle)
• 11h.-11h.30 : Pause
• 11h.30 : Léon Lock (Katholieke Universiteit Leuven, Louvain), La culture châtelaine autour du Grand Condé en exil (1651-59)
• 12h.15-14h. : Déjeuner
• 14h. : Jean Devaux (Université du Littoral-Côte d’Opale, Dunkerque et Boulogne-sur-Mer), C’est un beaus mestiers, beaus maistres, de faire tels choses : Jean Froissart et la poésie châtelaine
• 14h.45 : François-Emmanuel de Wasseige (doctorant, Université catholique de Louvain, Louvain-la-Neuve et rédacteur en chef, Demeures historiques & Jardins), Châtelains et musiciens, mécènes et artistes : observations d’un partenariat dans l’Angleterre élisabéthaine
• 15h.30-16h. : Pause
• 16h. : Anne-Emmanuelle Ceulemans (Université catholique de Louvain, Louvain-la-Neuve), Le livre de choeur manuscrit conservé au Château fort d’Ecaussinnes-Lalaing
• 16h.45-18h.15 : visite du château de La Follie à Ecaussinnes-d’Enghien
• 18h.30 : Dîner
• 20h. : Concert au château, Roland de Lassus et Giovanni Contino, interprété par l’Ensemble Vocal Equissonance, sous la direction de Michel Vanstals

Vendredi 24 mai 2013

• 9h.30 : Christiane Raynaud (Université d’Aix- Marseille, Marseille), Les représentations de château dans les fêtes royales et princières aux XIVe s. et au début du XVe s. : décors éphémères et ornements précieux
• 10h.15 : Guy Thewes (Musée d’Histoire de la Ville de Luxembourg), Le château “La Fontaine” à Luxembourg. Fêtes et cérémonies au temps du gouverneur Pierre-Ernest de Mansfeld (1517-1604)
• 11h.-11h.30 : Pause
• 11h.30 : Pierre Mouriau de Meulenacker (Président du Groupe d’Etudes Lignistes et cofondateur des Nouvelles Annales Prince de Ligne), La bibliothèque de Beloeil
• 12h15 : Conclusions par Jacqueline Guisset (docteur en histoire de l’art)
• 12h.30-14h. : Déjeuner

Voor meer informatie, zie

Programme 4e colloque international château fort Ecaussinnes-Lalaing 2013

Bulletin d’inscription – auditeurs