Vlaamse Werkgroep Mediëvistiek

Op vrijdag 31 mei organiseren Brigitte Meijns (KU Leuven) en Marc Carnier (Rijksarchief Leuven) een studiedag rond het thema De canonicis qui seculares dicuntur: Dertien eeuwen seculiere kapittels in de Nederlanden/Treize siècles de chapitres séculiers dans les anciens Pays-Bas.

De studiedag is gratis; inschrijven kan tot 17 mei 2013 op rijksarchief.leuven@arch.be. Zie voor het volledige programma: Programma_kapittels_leuven_mail

• 9.30 Ontvangst/ accueil
• 10.00 Verwelkoming door de Algemeen Rijksarchivaris/ Mot d’accueil par l’Archiviste général du Royaume
• 10.05 Marc Carnier (Rijksarchief Leuven) – Stand van het onderzoek/ Etat de la question.

Sessie/session 1: voorzitter/président Jacques Pycke (UCL)

• 10.20 Brigitte Meijns (KU Leuven) – “Aut monachi, aut canonici”. De oorsprong van gemeenschappen van seculiere kanunniken en hun typologische ontwikkeling tot ca. 1200.
• 10.40 Monique Maillard-Luypaert (FUSL Bruxelles) – Les chapitres séculiers dans le diocèse de Cambrai (800-1560).
• 11.10 koffie/café

Sessie/session 2: voorzitter/président Raf De Keyser (KU Leuven)

• 11.30 Johan vander Eycken (Rijksarchief Hasselt) – Geborgen onder het gouden kruis. Het fenomeen van de dameskapittels in de Maasstreek.
• 11.50 Jan Kuijs (RU Nijmegen) – Kapittelstichtingen in het bisdom Utrecht in de periode 1300-1500.
• 12.10 Ludo Collin (Bisdom Gent) – Titulaire en honoraire kanunniken en hun bisschop (19e-20e eeuw).
• 12.40 Lunch

Sessie/session 3: voorzitter/président André Tihon (FUSL Bruxelles)

• 13.40 Annelies Somers (Rijksarchief Gent) – “Specialis est capella Flandrie comitis”: het grafelijk kapittel van Sint-Veerle in Gent tot het begin van de 17de eeuw.
• 14.00 Hendrik Callewier (Rijksarchief Kortrijk) – “Ubi plura sunt capita, ibi sunt diverse opiniones”: spanningen in het Brugse Sint-Donaaskapittel (15de eeuw)
• 14.20 Bram Van Hofstraeten (Universiteit Maastricht) – Seculiere kapittels in de Nederlanden en de wijzigende patronagevormen omstreeks 1520
• 14.50 koffie/café

Sessie/session 4: voorzitter Jan Roegiers (KU Leuven)

• 15.10 André Tihon (FUSL Bruxelles) – Le clergé des collégiales des Pays-Bas autrichiens en 1786.
• 15.30 Bernard Vandermeersch (UCL) – La « valse aux collations » dans les chapitres cathédraux : enjeux et échec d’une politique de mainmise du gouvernement des Pays-Bas autrichiens (1740-1792).
• 15.50 Discussie/discussion
• 16.10 Conclusies/conclusions: Bram vanden Hoven van Genderen (Universiteit Utrecht)

In juni 2013 worden twee conferenties georganiseerd aan UCL te London: Medieval Francophone Literary Culture Outside France en The Italian Angevins: Naples and Beyond. Meer informatie over deze evenementen vindt u in de Engelstalige aankondiging hieronder, alsook de verschillende bijlages bij dit bericht:

• italian angevin – poster (750)
• MFLCOF – poster (750)
• MFLCOF – Programme
• MFLCOF Seminar 2 May
• provisional-programme_-the-italian-angevins

Eveneens wordt bericht over een lezing die op 2 mei te Londen wordt gehouden door Remco Sleiderink: ‘The Ring of Hope. Guillaume de Machaut’s Remède de Fortune and the reception of French literature in the Low Countries in the 2nd half of the 14th century’.

Dear all

Please find attached the infomation for two conferences to be held at UCL in June.

Medieval Francophone Literary Culture Outside France is a two-day academic international conference to be held at University College London, 6-7 June 2013. In nine sessions, we will address the research questions set by the AHRC-funded MFLCOF-project, thus investigating how francophone literary texts travelled across Europe (the Low Countries, the British Isles, the Mediterranean) and beyond (the Crusader Kingdoms in the Holy Land). Particular focus will be on the period between the twelfth and the fifteenth century. Keynote speakers are Dr. Frank Brandsma (Universiteit Utrecht) and Prof. Keith Busby (University of Wisconsin-Madison). Further information: http://www.medievalfrancophone.ac.uk/2013-conference/

Please register before 29 May d.schoenaers@ucl.ac.uk (conference fees: £15 student / lower waged; £35 waged)

The Italian Angevins: Naples and Beyond is a one-day interdisciplinary conference, focusing on the culture, history, and politics of the Angevin Regno, from 1266 to 1422. Complementing the 2013 Boccaccio Septcentenary, and immediately preceding this year’s Medieval Francophone Literary Culture Outside France conference, we anticipate that this event will stimulate much lively discussion among scholars of diverse disciplinary interests. The keynote address will be given by Marilynn Desmond (Cambridge University). Further information: http://italianangevins2013.wordpress.com/

Please register before 29 May e.cullen.11@ucl.ac.uk (attendance is free of charge)

Additionally, we would like to draw your attention to the final seminar in our 2012-2013 MFLCOF seminar series to be held 2 May (5.30 PM) at King’s College London  (Strand Campus, K2.29, Council Room). Prof. Remco Sleiderink (HUB, Brussels)  will be talking about ‘The Ring of Hope. Guillaume de Machaut’s Remède de Fortune and the reception of French literature in the Low Countries in the 2nd half of the 14th century’. This session is co-sponsored by CLAMS.

Please feel free to circulate this message in your department / among those you think will be interested in attending.

Best wishes,
Dirk Schoenaers
University College London
Medieval Francophone Literary Culture Outside France

Het Réseau des Médiévistes belges de Langue française nodigt u graag uit voor haar 28e studiedag te Louvain-la-Neuve op 3 mei 2013. Een Franstalige aankondiging en meer informatie gaan hieronder. Een affiche van het evenement is hier te downloaden.

Chers collègues médiévistes,

L’équipe du Réseau des Médiévistes belges de Langue française (RMBLF – Groupe de contact F.R.S.-FNRS) a le plaisir de vous inviter à sa vingt-huitième journée d’étude qui se tiendra aux Archives de l’État à Louvain-la-Neuve le vendredi 3 mai 2013 (rue Paulin Ladeuze, 16, 1348 Louvain-la-Neuve). Cette journée sera consacrée au thème suivant : Le Moyen Âge : transitions, mutations ou continuités ? Regards croisés sur les enjeux de la périodisation. Nous espérons vous y voir nombreux ! Le programme complet de cette journée d’étude figure sur l’affiche jointe à ce courriel. Depuis ce matin, vous pouvez également retrouver ces informations sur notre blog consacré à l’actualité de la médiévistique : l’Agenda du médiéviste (http://blogdurmblf.blogspot.be/). Si vous souhaitez participer à cette activité, merci de vous inscrire en nous adressant un courriel à l’adresse suivante : info.rmblf@gmail.com

Bien cordialement,

L’équipe du RMBLF

Achtste Landschapscontactdag – 4 oktober 2013 te Beveren (Melsele)

Tijdens de Vlaamse landschapscontactdag staat het onderzoek naar de genese en de dynamiek van het Vlaamse cultuurlandschap centraal. Dit uniek platform biedt de mogelijkheid om recente onderzoeksmethoden en resultaten uit diverse disciplines omtrent landschapsgenese voor te stellen. Daarnaast is er ook ruimte voor discussie en uitwisseling van kennis en ideeën binnen het landschapsonderzoek. Dit jaar ligt de focus op de relatie tussen Landbouw en Landschap.

Thema: Landbouw en Landschap

Zelfs in de meest verstedelijkte delen van de wereld bleef landbouw de belangrijkste economische activiteit tot diep in de moderne tijd. Ook in een dichtbevolkte en volgebouwde regio als Vlaanderen speelt de landbouw ook vandaag nog een belangrijke rol in het behoud van de schaars geworden open ruimte, maar ook in het continueren van het historisch cultuurlandschap. Het huidige landschap werd immers voornamelijk vorm gegeven vanaf de Grote Ontginningen (pakweg de 11de-12de eeuw), en ook vanaf de late 19de eeuw waarbij de grote regionale verschillen inzake landbouw en landschap steeds kleiner werden. De indeling van landbouwpercelen, de structuur van landbouwwegen en afwateringsgrachten, de inplanting, typologie en morfologie van hoeves, het micro-reliëf in het landschap, de restanten van houtkanten en andersoortige houtige perceelsomheiningen, sluiten vaak rechtstreeks aan bij deze eeuwenoude landbouwpraktijken. Anderzijds bedreigen de modernisering, schaalvergroting en mechanisering in de landbouw steeds vaker de historische “leesbaarheid” van het agrarisch landschap.

Om het cultuurhistorisch belang van de landbouw correct te kunnen valoriseren in een toekomstgericht landschapsbeleid, dienen we te beschikken over een duidelijk inzicht in de structuur en werking van de regionale landbouw. Daarom zoekt deze Landschapscontactdag naar bijdragen die aantonen hoe inzicht in de historische landbouw kan leiden tot een beter begrip van de landschapsontwikkeling en van de talrijke landbouwgebonden relicten die nog steeds in het landschap aanwezig zijn. Het regionale perspectief vormt daarbij het uitgangspunt: de typologie en functies van de hoevegebouwen, de keuze voor bepaalde teelten, de verhouding akkerbouw-veeteelt, de grootte van het bedrijf, de marktgerichtheid van de landbouw, het belang van houtige elementen, de relatie met niet-agrarische activiteiten (proto-industrie), de gebruikte technieken, etc. Deze waren sterk regionaal verschillend en resulteerden in heel contrasterende landschappen.

Het samenbrengen van het verleden van de landbouw en de ontwikkeling van het landschap vormt een uitdaging voor elke landschapsdeskundige, historisch-geograaf, historicus, landschapsarcheoloog of ruimtelijke planner met interesse voor het verleden en de toekomst van het agrarische landschap in Vlaanderen. De landschapscontactdag streeft ernaar de interactie en samenwerking tussen verschillende invalshoeken en disciplines in landschapsonderzoek te versterken.

Open oproep:

We zoeken 5 lezingen over het ontstaan en de evolutie van het agrarische landschap in Vlaanderen. Daarnaast zijn we op zoek naar een aantal interessante excursies in de omgeving van Melsele. Suggesties voor een postersessie zijn eveneens welkom.

Bent u onderzoeker in dit thema en voelt u zich geroepen uw onderzoeksresultaten te delen, stel u dan kandidaat voor een lezing, excursieleiding of poster. Mail vóór 31 mei een samenvatting (van 250-400 woorden) naar inge.verdurmen@rwo.vlaanderen.be

Programma & Inschrijving:

Het definitieve programma zal in de loop van juni aangekondigd worden, waarna de inschrijvingen zullen starten.

Organisatie:

• Onroerend Erfgoed
• Vrije Universiteit Brussel – Vakgroep Kunstwetenschappen & Archeologie
• Universiteit Gent – Vakgroep Geografie & Vakgroep Geschiedenis
• Universiteit Antwerpen – Departement Geschiedenis
• Katholieke Universiteit Leuven – Onderzoekseenheid Middeleeuwen
• Ename Expertisecentrum voor Erfgoedontsluiting vzw
• Gemeente Beveren
• Erfgoedcel Waasland

Zie ook de bijgevoegde folder: callForPapers_2013

Van 4 tot 7 juni wordt aan de Universiteit Antwerpen de derde editie georganiseerd van een internationaal congres: Nuns’ Literacies in Medieval Europe III. Meer informatie vindt u hieronder en in de affiche.

Nuns’ Literacies in Medieval Europe III. An international and interdisciplinary conference

Universiteit Antwerpen–Antwerp, Belgium
4-7 June 2013

A conference on ‘Nuns’ Literacies in Medieval Europe’ will take place at the Ruusbroec Institute of the Universiteit Antwerpen from 4–7 June 2013. It is designed to bring together specialists working on diverse geographical areas to create a dialogue about the Latin and vernacular texts nuns read, wrote, and exchanged, primarily from the eighth to the mid-sixteenth centuries. The closing date for registration is 1 May 2013. For further details, see www.nuns-literacies.org or contact patricia.stoop@ua.ac.be.

Organisers:
– Dr Virginia Blanton, University of Missouri-Kansas City
– Dr Veronica O’Mara, University of Hull
– Dr Patricia Stoop, Universiteit Antwerpen

Supporting organisers for the Antwerp conference: Youri Desplenter (Universiteit Gent) and Veerle Fraeters (Universiteit Antwerpen).

The Consolidated Research Group in Medieval Studies “Space, Power and Culture” of Lleida University and the Centre for Medieval Studies of the University of Murcia are organizing the first “Winter School” on “Researching the Middle Ages” on 10 and 11 February 2014.

This event is aimed at young researchers and seeks to provide them with the foundations for carrying out high-quality research in the medieval past (History, Art History, Languages and Literature).

You can participate and present your current research at the same time.

For further information, see www.medieval.udl.cat

Op vrijdag 26 april e.k. organiseert het Antwerpse Centrum voor Stadsgeschiedenis in samenwerking met SHARC (Social History of the Artist Research Centre, Trier) een workshop over de sociale geschiedenis van kunstenaars en kunstambachten in de late middeleeuwen en vroegmoderne periode (zie aankondiging en programma in bijlage). Tijdens deze informele bijeenkomst stellen een aantal medewerkers van het CSG en SHARC kort hun onderzoek voor. De organisatoren willen zo 1° de onderzoekers laten kennismaken met andere mogelijke benaderingen van gelijkaardige thema’s over verschillende disciplines heen (in de eerste plaats historisch en kunsthistorisch) en 2° samenwerking tussen de onderzoekers van beide universiteiten stimuleren.

Alle geïnteresseerden zijn van harte welkom om deze workshop bij te wonen en mee te discussiëren over belangrijke sociaalhistorische thema’s, zoals kenniscirculatie, public performances, materiële cultuur en migratie. Omdat de plaatsen beperkt zijn, is inschrijven wel verplicht. Wie de workshop wil bijwonen, geeft best vóór 17 april een seintje aan annelies.debie@ua.ac.be.

Programma en aankondiging:

programme workshop CSG-SHARC

The history of monastic institutions in the Middle Ages may at first appear remarkably uniform and predictable. Medieval commentators and modern scholars have observed how monasteries of the tenth to early twelfth centuries experienced long periods of stasis alternating with bursts of rapid development known as reforms. Charismatic leaders by sheer force of will, and by assiduously recruiting the support of the ecclesiastical and lay elites, pushed monasticism forward toward reform, remediating the inevitable decline of discipline and government in these institutions. A lack of concrete information on what happened at individual monasteries is not regarded as a significant problem, as long as there is the possibility to reconstruct the reformers’ ‘‘program.’’ While this general picture makes for a compelling narrative, it doesn’t necessarily hold up when one looks closely at the history of specific institutions.

Beste collega’s,

In oktober 2012 ging collega prof. Thérèse de Hemptinne met pensioen. Thérèse de Hemptinne is sedert 1971 verbonden aan de vakgroep (middeleeuwse) Geschiedenis en heeft er jarenlang gedoceerd en onderzoek verricht binnen de disciplines ‘Hulpwetenschappen van de Geschiedenis (paleografie, oorkondeleer, chronologie)’, ‘Politieke en sociale geschiedenis van de middeleeuwen’ en ‘Vrouwen- en gendergeschiedenis van de middeleeuwen’.

Ter ere van haar afscheid werd een feestbundel samengesteld, die een herpublicatie omvat van haar voornaamste wetenschappelijke bijdragen in het werkveld van de mediëvistiek. De eenentwintig publicaties worden aangeboden in drie thematische hoofdstukken: ‘Oorkonden en kanselarijwerking’, ‘Gender en politieke geschiedenis’, en ‘Vrouwen en geletterdheid’. Elk hoofdstuk is ingeleid door een internationaal expert(e) in het vakgebied.

De feestbundel ‘Intuitu fidelis servitii sui. Diplomatics and Literacy, Gender and Politics in the Medieval Low Countries – Selected essays’ (Academia Press) werd begin maart tijdens een informele huldiging aan Thérèse de Hemptinne gepresenteerd, en wordt vanaf nu ook te koop aangeboden.

Meer praktische informatie over de bundel en de bestelprocedure vindt u op het bijgevoegde formulier.

Excuses voor eventuele cross-posting.

Vriendelijke groeten,

Els De Paermentier, Filip Van Tricht

Bundel TdHemptinne_bestelformulierAP

Op woensdag 17 april 2013 houdt professor Emma Cayley (Exeter) een lezing met de titel “Entre deux sommes. Désir et matérialité dans les recueils manuscrits français du quinzième siècle”. Dit seminarie wordt georganiseerd door de GRMF (Groupe de recherche sur le moyen français) en gaat door aan de UCL te Louvain-la-Neuve. De officiële aankondiging gaat hieronder. Meer inlichtingen bij olivier.delsaux@uclouvain.be.

Affiche_Cayley